| 18 / 08 / 1402 |
به گزارش شهرآرانیوز زعفران گیاهی است که نعمت کشت و رویش آن قرن‌ها مختص ایران به‌ویژه خطه خراسان بوده است؛ اما از زمان رونق تجارت این محصول در دنیا سود حاصل از آن نصیب کشور‌های دیگر می‌شود. چرا؟ چون این گیاه به‌صورت خام و بیشتر فله به خارج از مرز‌های کشور صادر یا قاچاق می‌شود و در کشور‌های دیگر فراوری و به‌نام آن‌ها در دنیا شناخته می‌شود. آماروارقام نیز گواه این ناترازی است. براین‌اساس، بیش از ۹۰ درصد زعفران دنیا در ایران و به‌دست کشاورزان ایرانی تولید می‌شود، اما سهم ما از گردش مالی طلای سرخ در دنیا فقط ۵.۲ درصد است.
دراین‌راستا، با وجود تأکید رهبر معظم انقلاب برای جلوگیری از خام‌فروشی، بازهم در سال‌های گذشته اقدام مهمی در حوزه فراوری این محصول صورت نگرفته است و تاکنون هزارویک متولی زعفران در این حوزه فقط بر باید‌ها و نباید‌ها تأکید کرده‌اند و درنهایت، هنوز خام‌فروشی و فله‌فروشی طلای سرخ ادامه دارد. اگر بخواهیم زعفران را در سه بخش تولید، فراوری و صادرات بررسی کنیم، در این گزارش فقط به گوشه‌ای از حوزه فراوری پرداخته‌ایم. بار‌ها به این موضوع پرداخته شده، اما در این گزارش آماروارقام کنار هم قرار گرفته است تا نشان دهد ما تقریبا از این نعمت الهی هیچ استفاده درخوری نمی‌بریم.
بگذارید قبل از ارائه آمار بگوییم که خام‌فروشی و فله‌فروشی با یکدیگر متفاوت است. اینکه زعفران بسته‌بندی شود، ارزش‌افزوده ایجاد می‌کند، اما به‌معنی فراوری نیست. محصولات فراوری‌شده حاصل از زعفران در حوزه‌های مختلف غذایی، آرایشی، بهداشتی، دارو و… استفاده می‌شوند. بر اساس آمار، بیش از ۹۸ درصد زعفران تولیدشده در کشور به‌صورت خام صادر می‌شود که از این میزان، ۸۰ درصد فله است. علی حسینی‌گازار، عضو هیئت‌رئیسه شواری ملی زعفران، می‌گوید: شاید کمتر از ۲ درصد زعفران ما بعد از فراوری آن‌هم به‌صورت پودر صادر شود؛ بقیه خام فروخته می‌شود. به‌گفته علی حسینی‌گازار، همچنین به‌صورت میانگین بین ۱۵ تا ۳۰ درصد زعفران‌های صادرشده به‌صورت بسته‌بندی با وزن کم صادر می‌شود و بخش بزرگی از صادرات به‌صورت فله است.
۶ میلیون‌و ۲۳۴ هزار یورو تراز تجاری در بخش زعفران برای کشوری است که فقط ۰.۶ درصد تولید طلای سرخ دنیا در آن انجام می‌شود؛ یعنی اسپانیا. میزان تولید زعفران در این کشور طبق آمار حدود سه تن در سال است. اسپانیا یکی از واردکننده‌های اصلی زعفران ایران است و حدود ۹۲ درصد واردات زعفران این کشور از ایران انجام می‌شود. آن‌طور که در آمار منتشرشده از وزارت صنعت، تجارت و گردشگری اسپانیا اعلام شده، میزان کل واردات اسپانیا در سال ۲۰۲۲ معادل ۴۴ میلیون‌و۲۵۸ هزار یورو و میزان صادرات آن ۵۰ میلیون‌و ۴۹۸ هزار یورو بوده است.
