یکی از بهترین کودهایی که برای آماده‌سازی زمین زعفران و سایر محصولات کشاورزی استفاده می‌شود، کود دامی پوسیده میباشد. کود دامی برای اصلاح بافت، ساختار خاک و تغذیه گیاه به شدت مفید میباشد؛ اما آیا می‌شود از سایر کودهای حیوانی برای زعفران استفاده کرد؟
در این مقاله به بررسی بهترین کود حیوانی برای زعفران می‌پردازیم و همچنین ترکیب مواد معدنی موجود در این کودها را با یکدیگر بررسی می‌کنیم و در آخر روش فرآوری کوددامی را با دور روش پوساندن کود دامی با گوگرد و فراوری کود دامی با زئولیت را بررسی می کنیم.
اگر با برنامه کودی زعفران آشنایی ندارید از مقاله برنامه کودی زعفران استفاده کنید.
کود دامی فراوری شده علاوه بر تأمین عناصر غذایی، سرشار از انواع میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌ها بوده و در متابولیسم گیاهان و تجزیه عناصر در خاک نقش کلیدی دارد. اگر کودهای دامی در مقدار صحیح و به صورت پوسیده استفاده بشود، نسبت به مصرف سایر کودها سلامت خاک را تضمین کرده و موجب بالا رفتن راندمان می‌شود.
مصرف کود دامی پوسیده باعث درشتی و افزایش تعداد پیاز زعفران می‌شود. با توجه به تحقیقاتی که توسط نشریه زراعت زعفران صورت گرفته، متوجه شدن رابطه مستقیمی بین وزن و تعداد پیازهای درشت با راندمان تولید گل در مزرعه وجود دارد و مصرف کود دامی باعث افزایش راندمان گل از طریق تقویت پیاز زعفران خواهد شد.
در جدول پایین مقدار عناصر غذایی موجود در هر یک از کودهای حیوانی را می‌بینید؛ به طور کلی همه کودهای حیوانی دارای مقادیر مختلفی از عناصر می‌باشند.
همه کودهای حیوانی دارای مقادیر مختلفی از عناصر می‌باشند.
فرمولی که بین کودهای حیوانی وجود دارد این است که هرچه حیوان کوچک‌تر باشد قدرت کود آن بیشتر است. بدین ترتیب کود مرغی قدرت بیشتری نسبت به کود گوسفندی و کود گوسفندی قدرت بیشتری نسبت به کود اسبی و کود گاوی دارد.
کودهای دامی به ترتیب غنی بودن عناصر شامل کود مرغی، کود گوسفندی، کود گاوی میباشد.
بااین‌وجود
پاسخ خیر است. درست است که کود مرغی عناصر بیشتری دارد اما این موضوع باعث می‌شود عناصر موجود در آن بیش از نیاز گیاه باشد و به‌علاوه حرارت کود مرغی بسیار بالاست و قدرت آن باعث سوزاندن گیاه زعفران می‌شود.
بنابراین استفاده از کود مرغی اصلاً توصیه نمی‌شود.
علت استفاده‌نکردن از کود اسبی به این دلیل است که اسب غذای خود را به‌خوبی نمی‌جود. در کود اسبی مقادیر بسیار فراوانی از بذر علف‌های هرز وجود دارد و قابلیت جذب عناصر از این کود بسیار پائین میباشد.
به‌این‌ترتیب کود اسبی نیز مناسب استفاده در زمین زعفران نمی‌باشد. تنها گزینه‌های باقیمانده کود گوسفندی و کود گاوی میباشد. کود گوسفندی به علت قدرت کمتری که از کود گاوی دارد مرسوم نمی‌باشد و عموماً از کود گاوی استفاده می‌شود.
بهترین کود دامی، کودی است کاملاً پوسیده شده باشد و شامل
بذر علف‌های هرز
شن و خاک
اسپور بیماری‌ها
تخم و لارو حشرات
نباشد. هر چه این موارد در کود دامی کمتر باشد ارزش کیفی کود بیشتر است.
بوی تند فضولات حیوانی تازه را نمی‌دهد.
نرم است.
گرمای خاصی درون آن حس می‌شود.
معمولاً سبک و دارای حجم بالا است.
رنگ کود دامی پوسیده هرچه روشن تر باشد پوسیده‌تر است.
باکتری‌های بیماری زایی که ممکن است در کودهای حیوانی پوسیده نشده وجود داشته باشد؛ حتی ممکن سلامتی انسان را هم به خطر بیندازد. باکتری‌های بیماری‌زایی مثل ای کولای و سالمونلا که برای انسان هم به شدت مضر هستند.
وقتی کود تازه به زمین زعفران می‌دهیم، باکتری‌های تجزیه کننده از نیتروژن موجود در خاک برای پوسیده کردن و تجزیه کود استفاده می‌کنند. در نتیجه مقدار ازت در دسترس گیاه در خاک از بین می رود.
در صورت استفاده از کوددامی پوسیده نشده محیط بیرون از ریشه رقیق‌تر از محیط داخل ریشه می شود در نتیجه مواد غذایی از داخل ریشه تمایل پیدا می‌کنند که به خارج و به داخل خاک وارد شوند و این مستلزم صرف انرژی بیشتری برای ریشه است تا بتواند با این پتانسیل اسمزی مقابله کند و مواد غذایی را جذب کند.
فرایند فرآوری کود دامی با دپو کردن در داخل چاله یا روی زمین اتفاق می‌افتد.
باید توجه کنید که محل دفن کردن از مزرعه زعفران شما فاصله کافی را داشته باشد.
برای فرآوری کود دامی نیاز به کاه و کلش، کود اوره (کود شیمیایی سفید اوره۴۶%) و گوگرد معدنی میباشد.
از کاه و کلش گندم و جو می توان استفاده کرد. گوگرد نیز خاصیت ضد قارچی و تا حدودی خاصیت دورکنندگی حشرات را دارد و ph را پایین می آورد.
مخلوط تازه کود دامی بوی بسیار تندی دارد و بسیاری از آفات و جانوران ریز را به سمت خود جذب میکند. پس بهتر است که از گوگرد برای جلوگیری از ورود حشرات به آن استفاده کنیم.
تقریباً برای هر تن کود دامی ۶۰-۴۰ کیلو گوگرد و ۱۰ کیلو اوره به همراه 150-100 کیلوگرم کاه و کلش جو و ۱۰۰ کیلو کاه و کلش گندم استفاده می‌کنیم.
توجه کنید که کود دامی تازه‌ای که تهیه می‌کنید باید کمترین ناخالصی را داشته باشد و رطوبت آن در حدود ۱۵ درصد باشد.
تمام مواد برای فرآوری کود دامی باید با یکدیگر به خوبی مخلوط شوند و آنقدر زیر و رو شوند تا کاملاً با یکدیگر ادغام و یک دست شوند.
ابتدا کاه و کلش را در هسته مرکزی جایی که قرار است فرایند دپو کردن کودهای حیوانی انجام شود قرار می‌دهیم سپس کودها را روی آنها ریخته و دوباره همه مواد را با یکدیگر مخلوط می‌کنیم.
بعد از اینکه کاملاً مخلوط شد به مدت دو هفته آنها را به حال خود رها می‌کنیم.
مرحله بعدی هوادهی به مخلوط کود دامی میباشد. زیرا کود دامی باید دارای رطوبت کافی باشد تا به میکروب‌ها اجازه رشد دهد. بنابراین هوا باید به کپه یا دپو نفوذ کند.
بعد از دوهفته که مخلوط را به حال خود رها کردیم، به شکل لجن درمی‌آید.
توجه کنید که این لجن نباید به حد روان شدن برسد. بعد از اینکه مخلوط به حالت لجن درآمد به وسیله دماسنج، روزانه دمای دپو را اندازه‌گیری می‌کنیم. زمانی که دمای هسته به ۶۰ تا ۷۰ درجه رسید با زیر و رو کردن کود آن را خنک می‌کنیم.
در این زمان از ماسه بادی که شوری بالایی نداشته باشد استفاده می‌کنیم. ۱۵ الی ۳۰ درصد ماسه بادی در مخلوط کود دامی حتما استفاده شود.
توجه کنید که یک بار لجن شدن برای پوساندن کود دامی کفایت میکند و بیشتر از آن مضر میباشد.
بعد از گذشته دما از حالت طغیان باید مقداری از کود را به آزمایشگاه برد و آن را از بابت سایر عناصر، مورد آزمایش قرار داد و در صورت نیاز اقدام به افزودن سایر عناصری که در کود دامی پوسیده شده کم است کرد.
• مدت زمان پوساندن کود دامی بسیار طولانی است.
• مدت زمان طولانی پوسیده شدن موجب از دست رفتن عناصر مغذی و ریز مغذی می شود.
• به دلیل دپو شدن کود و نرسیدن اکسیژن به مرکز دپو، امکان تولید گاز بسیار خطرناک سولفید هیدروکسد می باشد.
• متان و اکسید نیتروژن نیز دو گاز تولید شده در فرایند پوساندن می باشند.
با این وجود جایگزین گوگرد و اوره در پوساندن و فراوری کود دامی چه ماده ای است؟
بهترین ماده جایگزین اوره و گوگرد در پوساندن کود دامی استفاده از زئولیت می باشد.
زئولیت یک ماده معدنی است. چندین نوع زئولیت وجود دارد که فقط یک نوع آن، زئولیت پتاسیمی که البته کیفیت بالایی نیز داشته باشد در پوساندن کود دامی کاربرد دارد.
به کار بردن زئولیت در پوساندن کود دامی از آبشویی و هدر رفتن عناصر به خصوص نیتروژن جلوگیری می کند.
زئولیت به کار رفته در فرآوری کود دامی باعث نگهداری بهتر رطوبت در خاک می شود.
پوساندن سریع کود دامی با زئولیت از به کار رفتن کودهای شیمیایی جلوگیری میکند؛ بدین ترتیب یک گام به تولید محصولات سالم و ارگانیک نزدیک شده اید!
از لحاظ اقتصادی فرآوری کوددامی با زئولیت بسیار به صرفه است.
مصرف زئولیت برای فراوری کود دامی باعث صرفه جویی در مصرف کود دامی از 30 تا 50درصد خواهد شد.
زئولیت دارای عناصر فراوانی شامل پتاسیم، کلسیم، فسفر و گوگرد می باشد.
آخرین نکته:
تعادل بین عناصر یکی از عوامل مهم و مؤثر در عملکرد گیاهان زراعی و از جملـه زعفـران اسـت.
کود دامی پوسیده ممکن است به تنهایی قادر به تأمین تمام عناصر غذایی و همچنین ایجاد تعادل مناسب بـین عناصـر غـذایی بـرای رشـد بهینه زعفران و سایر گیاهان نباشد. تحقیقات مختلف نشان داده که به هنگام مصرف کودهای دامی، اثرات آنها مانند کودهای شیمیایی در افـزایش عملکرد در سال اول چشمگیر نبوده بلکه تأثیر آنها معمولاً با گذشت زمان مشهود میباشد.
بهترین کار استفاده از آزمایش خاک برای سنجیدن عناصر موجود در خاک و مشاوره برای کوددهی میباشد.
اگر هنوز آموزش ویدئویی کشت زعفران را ندیدن حتما از آن در آموزشگاه دهکده دیدن کنید.
شما از چه کودی برای تقویت زمین زعفران استفاده می کنید؟ تجربیاتتون رو برامون کامنت کنید.
دیدگاه های شما
چه نوع زئولیتی برای پوساندن کود دامی باید تهیه کنیم فرق داره؟
کود پوسیده زمینو گرم میکنه به پیاز اسیب نمیزنه؟
به نظرتون روش پوساندن و فرآوری کود دامی با زئولیت بهتره یا گوگرد؟
درود برشما به نظرما زئولیت بسیار فوق العاده است و به جز خواصی که برای زمین داره باعث میشه کود دامی سریعتر فرآوری بشه.
https://dehkadeco.com/zeolite-in-agriculture/