دهکده موفقیت گشتا
یکی از بهترین کودهایی که برای آماده‌سازی زمین زعفران استفاده میشود، کود دامی میباشد. کود دامی برای اصلاح بافت، ساختار خاک و تغذیه گیاه به شدت مفید میباشد اما آیا میشود از سایر کودهای حیوانی برای زعفران استفاده کرد؟
در این مقاله به بررسی بهترین کود حیوانی برای زعفران می‌پردازیم و همچنین ترکیب مواد معدنی موجود در این کودها را با یکدیگر بررسی می‌کنیم و در آخر روش فرآوری این کود را با یکدیگر می‌آموزیم.
اگر با برنامه کودی زعفران آشنایی ندارید از مقاله برنامه کودی زعفران استفاده کنید.
آنچه در این مقاله گفته شده
دلایل استفاده از کود دامی
کود دامی علاوه بر تأمین عناصر غذایی، سرشار از انواع میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌ها بوده و در متابولیسم گیاهان و تجزیه عناصر در خاک نقش کلیدی دارد. اگر کودهای دامی در مقدار صحیح و به صورت پوسیده استفاده بشود، نسبت به مصرف سایر کودها سلامت خاک را تضمین کرده و موجب بالا رفتن راندمان میشود.
مصرف کود دامی باعث درشتی و افزایش تعداد پیاز زعفران میشود. با توجه به تحقیقاتی که توسط نشریه زراعت زعفران صورت گرفته، متوجه شدن رابطه مستقیمی بین وزن و تعداد پیازهای درشت با راندمان تولید گل در مزرعه وجود دارد و مصرف کود دامی باعث افزایش راندمان گل از طریق تقویت پیاز زعفران خواهد شد.
چرا کود گاوی از سایر کودهای حیوانی برای زعفران مناسب‌تر است؟
در جدول پایین مقدار عناصر غذایی موجود در هر یک از کودهای حیوانی را می‌بینید؛ به طور کلی همه کودهای حیوانی دارای مقادیر مختلفی از عناصر می‌باشند.
همه کودهای حیوانی دارای مقادیر مختلفی از عناصر می‌باشند.
فرمولی که بین کودهای حیوانی وجود دارد این است که هرچه حیوان کوچک‌تر باشد قدرت کود آن بیشتر است. بدین ترتیب کود مرغی قدرت بیشتری نسبت به کود گوسفندی و کود گوسفندی قدرت بیشتری نسبت به کود اسبی و کود گاوی دارد.
کودهای دامی به ترتیب غنی بودن عناصر شامل کود مرغی، کود گوسفندی، کود گاوی میباشد.
بااین‌وجود
استفاده از کود مرغی برای زمین زعفران بهتر است؟
پاسخ خیر است. درست است که کود مرغی عناصر بیشتری دارد اما این موضوع باعث میشود عناصر موجود در آن بیش از نیاز گیاه باشد و به‌علاوه حرارت کود مرغی بسیار بالاست و قدرت آن باعث سوزاندن گیاه زعفران میشود.
بنابراین استفاده از کود مرغی اصلاً توصیه نمی‌شود.
علت استفاده‌نکردن از کود اسبی به این دلیل است که اسب غذای خود را به‌خوبی نمی‌جود. در کود اسبی مقادیر بسیار فراوانی از بذر علف‌های هرز وجود دارد و قابلیت جذب عناصر از این کود بسیار پائین میباشد.
به‌این‌ترتیب کود اسبی نیز مناسب استفاده در زمین زعفران نمی‌باشد. تنها گزینه‌های باقیمانده کود گوسفندی و کود گاوی میباشد. کود گوسفندی به علت قدرت کمتری که از کود گاوی دارد مرسوم نمی‌باشد و عموماً از کود گاوی استفاده میشود.
بهترین نوع کود دامی چه ویژگی‌هایی دارد؟
بهترین کود دامی، کودی است کاملاً پوسیده شده باشد و شامل
- بذر علف‌های هرز
- شن و خاک
- اسپور بیماری‌ها
- تخم و لارو حشرات
نباشد. هر چه این موارد در کود کمتر باشد ارزش کیفی کود بیشتر است.
ویژگی‌های کود دامی پوسیده شده چیست؟
- بوی تند فضولات حیوانی تازه را نمی‌دهد
- نرم است
- گرمای خاصی درون آن حس میشود
- معمولاً سبک و دارای حجم بالا است
- رنگ کود پوسیده هرچه روشن تر باشد پوسیده‌تر است
معایب استفاده از کود حیوانی تازه و فرآوری نشده چیست؟
- وجود ۲۵ درصد بذر علف هرز که به‌صورت تجزیه نشده در مدفوع حیوانات وجود دارد به‌وسیله پوسیده شدن از بین می‌رود؛ اما اگر فرآوری نشود این بذور علف هرز به رقبای جدی در مزرعه زعفران تبدیل می‌شوند که در همه مواد غذایی با زعفران مقابله کرده و باعث کوچک‌تر شدن بذر و بنه زعفران و در نتیجه آن کم شدن گلدهی مزرعه میشود.
- ازبین‌رفتن لارو و اسپور بیماری‌ها و قارچ‌ها و انواع حشرات داخل کودها؛ با پوساندن و فرآوری شدن کودها می‌توانیم این لاروها را کشته شده و اسپور بیماری‌های مختلف را از بین ببریم و کود سالمی داشته باشیم.
باکتری‌های بیماری‌زایی که ممکن است در کودهای حیوانی پوسیده نشده وجود داشته باشد حتی ممکن سلامتی انسان را هم به خطر بیندازد. باکتری‌های بیماری‌زایی مثل ای کولای و سالمونلا که برای انسان هم به شدت مضر هستند
- مواد آلی از کود تازه سریعتر آزاد شده و باعث تجمع آمونیاک در مجاورت ریشه می شود. در نتیجه افزایش گاز سمی آمونیاک نیز باعث مسمومیت و سوختگی در گیاه میشود.
- نسبت کربن به ازت در کودهای تازه بالا است. باکتری‌هایی که مسئول تجزیه کردن کودهای حیوانی هستند هم به کربن و هم به ازت نیاز دارند. در کودهای حیوانی تازه این نسبت بالا بوده و باکتری‌ها به دلیل نداشتن ازت کافی قادر به تجزیه آنها نیستند.
وقتی کود تازه به زمین زعفران می‌دهیم، باکتری‌های تجزیه‌کننده از نیتروژن موجود در خاک برای پوسیده کردن و تجزیه کود استفاده می‌کنند. در نتیجه آن مقدار از ازت که در دسترس گیاه در خاک وجود دارد نیز از دست آن خارج میشود.
- کودهای دامی تازه درصد EC بسیار بالایی دارد و به مرور زمان باعث شور شدن خاک و افزایش شوری در محیط ریشه می شود. هم گیاه را از بین می برد و هم موجب از بین رفتن و شور شدن خاک خواهد شد.
- کود پوسیده نشده به دلیل وجود ادرار در آن املاح زیادی دارد. افزایش میزان املاح نمک در خاک به‌واسطه استفاده از کود دامی پوسیده نشده باعث افزایش پتانسیل اسمزی خاک میشود. در نتیجه جذب عناصر غذایی و آب برای ریشه سخت خواهد شد.
زیرا محیط بیرون از ریشه رقیق‌تر از محیط داخل ریشه است در نتیجه مواد غذایی از داخل ریشه تمایل پیدا می‌کنند که به خارج و به داخل خاک وارد شوند و این مستلزم انرژی بیشتری برای ریشه است تا بتواند با این پتانسیل اسمزی مقابله کند و مواد غذایی را جذب کند.
فرآیند فرآوری کردن و پوسیده شدن کود دامی
فرایند فرآوری کردن کود دامی با دپو کردن در داخل چاله یا روی زمین اتفاق می‌افتد.
باید توجه کنید که محل دفن کردن از مزرعه زعفران شما فاصله کافی را داشته باشد.
برای فرآوری نیاز به کود دامی را همراه با کاه و کلش داریم. از کاه و کلش گندم و جو می توان استفاده کرد.
مواد دیگر مورد نیاز شامل کود اوره (کود شیمیایی سفید اوره۴۶%) و گوگرد معدنی میباشد. گوگرد خاصیت ضدقارچی و تا حدودی خاصیت دورکنندگی حشرات را دارد و ph را پایین می آورد.
مخلوط تازه کود دامی بوی بسیار تندی دارد و بسیاری از آفات و جانوران ریز را به سمت خود جذب می‌کند. پس بهتر است که از گوگرد برای جلوگیری از ورود حشرات به آن استفاده کنیم.
تقریباً برای هر تن کود دامی ۶۰-۴۰ کیلو گوگرد و ۱۰ کیلو اوره به همراه ۱۰۰-۱۵۰ کیلوگرم کاه و کلش جو و ۱۰۰ کیلو کاه و کلش گندم استفاده می‌کنیم.
توجه کنید که کود دامی تازه‌ای که تهیه می‌کنید باید کمترین ناخالصی را داشته باشد و رطوبت آن در حدود ۱۵ درصد باشد.
تمام کودها را باید با یکدیگر به‌خوبی مخلوط شوند و آنقدر زیر و رو شوند تا کاملاً با یکدیگر ادغام و یک دست شود.
ابتدا کاه و کلش را در هسته مرکزی جایی که قرار است فرایند دپو کردن کودهای حیوانی انجام شود قرار می‌دهیم سپس کودها را روی آنها ریخته و دوباره همه مواد را با یکدیگر مخلوط می‌کنیم.
بعد از اینکه کاملاً مخلوط شد به مدت دوهفته آنها را به حال خود رها می‌کنیم
مرحله بعدی هوادهی به مخلوط کود میباشد. زیرا کود باید دارای رطوبت کافی باشد تا به میکروب‌ها اجازه رشد دهد بنابراین هوا باید به کپه یا دپو نفوذ کند.
بعد از دوهفته که مخلوط را به حال خود رها کردیم، به شکل لجن درمی‌آید توجه کنید که این لجن نباید به حد روان شدن برسد. بعد از اینکه به حالت لجن درآمد به‌وسیله دماسنج روزانه دمای دپو را اندازه‌گیری می‌کنیم زمانی که دمای هسته به ۶۰ تا ۷۰ درجه رسید با زیر و رو کردن کود آن را خنک می‌کنیم.
در این زمان از ماسه بادی که شوری بالایی نداشته باشد استفاده می‌کنیم. ۱۵ الی ۳۰ درصد حتماً باید از ماسه استفاده شود.
توجه کنید که یک بار لجن شدن برای کود دامی کفایت می‌کند و بیشتر از آن مضر میباشد.
بعد از گذشته دما از حالت طغیان باید مقداری از کود را به آزمایشگاه برد و آن را از بابت سایر عناصر مورد آزمایش قرار داد و در صورت نیاز اقدام به افزودن سایر عناصر کرد.
آخرین نکته:
با توجه به اینکه تعادل بین عناصر یکی از عوامل مهم و مؤثر در عملکرد گیاهان زراعی و از جملـه زعفـران اسـت.
کود دامی ممکن است به تنهایی قادر به تأمین تمام عناصر غذایی و همچنین ایجاد تعادل مناسب بـین عناصـر غـذایی بـرای رشـد بهینه زعفران نباشد. تحقیقات مختلف نشان داده که به هنگام مصرف کودهای دامی، اثرات آنها مانند کودهای شیمیایی در افـزایش عملکرد در سال اول چشمگیر نبوده بلکه تأثیر آنها معمولاً با گذشت زمان مشهود میباشد.
بهترین کار استفاده از آزمایش خاک برای سنجیدن عناصر موجود در خاک و مشاوره برای کوددهی میباشد.
اگر هنوز آموزش ویدئویی کشت زعفران را ندیدن حتما از آن در آموزشگاه دهکده دیدن کنید.
شما از چه کودی برای تقویت زمین زعفران استفاده می کنید؟ تجربیاتتون رو برامون کامنت کنید.
