آموزش صفرتا صد کاشت زعفران

در این مقاله قرار است قدم به قدم کشت زعفران را با همدیگر یاد بگیریم. در این مقاله در ابتدا به این سوال پاسخ می دهیم که بهترین زمان کشت زعفران چه زمانی است؟ سپس روش های کاشت زعفران را گفته و مراحل کاشت تا برداشت زعفران را قدم به قدم پیش خواهیم رفت.

در کتاب آموزش کشت و پرورش زعفران دهکده موفقیت که به صورت 100 درصد رایگان ارائه شده در مورد تمامی مباحث مربوط به زعفران از کشت تا برداشت و فرآوری صحبت شده.

پیشنهاد می کنم حتما قبل از خوندن این مقاله شرایط منطقه مناسب کشت زعفران را بدونید.

 بهترین زمان برای کشت زعفران کی است؟

زعفران در دوره ی زندگی اش دارای یک دوره بیداری و یک دوره خواب می‌باشد. بهترین زمان برای کاشت زعفران در دوره خواب حقیقی پیاز، یعنی اواسط اردیبهشت تا نیمه اول تیرماه می‌باشد (البته زمان کشت وابسته به اقلیم منطقه متغیر است).

اگرچه تا پایان شهریور امکان کاشت زعفران وجود دارد ولی برای گرفتن بازدهی بهتر، کاشت زعفران در دوره خواب حقیقی توصیه می‌شود. در طی این مدت که هوا آن‌چنان گرم نشده، بهترین زمان کندن پیاز از مزرعه قبلی و انتقال آن به مزرعه جدید می‌باشد.

بهتر است از کاشت پیاز در اواخر تیر و اوایل مرداد خودداری نمود، زیرا در این موقع از سال هوا و زمین بسیار گرم می‌باشد و احتمال از بین رفتن رطوبت حین جابه‌جایی و ایجاد کنه و قارچ به‌مراتب بالاتر است.

امکان کاشت تا شهریورماه وجود دارد و در هر منطقه بسته به آب‌وهوا، کاشت در بازه زمانی ذکر شده مقدور است. زمان مناسب برای مناطق گرمسیر در شهریور و برای مناطق سردسیر در تیرماه است.

 کاشت پیازهای زعفران در زمان نامناسب بر گلدهی زعفران و محصول سال بعد اثر منفی می‌گذارد.

بهترین روش کاشت زعفران کدام روشه؟

کاشت خاکی زعفران

این نوع کشت مرسوم‌ترین و قدیمی‌ترین نوع کشت زعفران است، که در این مقاله به آن می‌پردازیم:

کشت زعفران در باغات و بین درختان با شرایط به خصوصی قابل انجام است.

کشت در زمین هم به‌صورت دستی و سنتی امکان‌پذیر است، هم با ماشین‌آلات کشت زعفران و به‌صورت مکانیزه انجام می‌شود.

کاشت گلخانه‌ای زعفران

این نوع کشت به‌ عنوان جدیدترین شیوه ی کشت به‌حساب می‌آید که بدون نیاز به خاک می‌توان زعفران را  کشت کرد:

کشت هیدروپونیک زعفران یا آب‌کشت، نوعی از کشت است که از آب به همراه مواد بی‌ اثر مثل پرلیت، به‌ عنوان بستر کشت استفاده می‌شود.

کشت ایروپونیک زعفران یا هواکشت نوعی کشت گلخانه‌ای بدون بستر است. در این نوع کشت، ریشه در هوا معلق است و با اسپری آب به طور مداوم مواد غذایی به آن می‌رسد. آموزش این نوع کشت را در کتاب آموزش کشت گلخانه ای زعفران هم میتونید به طور جامع مطالعه کنید.

کشت فوگ پونیک به‌روزترین شیوه ی کشت زعفران می‌باشد که در عمل مشابه کشت ایروپونیک است و نیاز به بستر کشت ندارد، اما بااین تفاوت که عناصر غذایی به شکل بخار به ریشه گیاه داده می شود.

کشت زعفران به صورت گلخانه ای مزایا و معایبی دارد که بهتر است با آن اشنا شوید.

 کاشت زعفران در منزل

بله، همانطور که در تیتر خواندید به راحتی میتوانید زعفران را در منزل پرورش بدید، در دهکده موفقیت یک مقاله ی کامل در مورد این نوع کشت زعفران نوشته شده میتوانید از آن استفاده کنید.

همان‌طور مشاهده می‌کنید روش های کاشت زعفران متفاوت هستند و شما با توجه به امکانات و سرمایه خود باید بهترین روش کاشت زعفران را انتخاب کنید.

قدم به قدم آموزش مراحل کاشت تا برداشت زعفران

 اولین قدم:

 مراحل آماده‌سازی زمین زعفران

 شخم زمین 

اولین مرحله برای آماده سازی زمین کشت زعفران، شخم زمین می باشد. بهترین زمان برای شخم زمین اواخر پاییز یا اول زمستان است که به علت بارش‌های متعدد بافت خاک نرم شده و خاک نیز در حالت استراحت می‌باشد؛ اما اگر شرایط مهیا نبود می‌توان در اردیبهشت‌ماه اقدام به شخم‌زنی زمین کرد.

در بهار پس از قطع باران‌های بهاری که به‌اصطلاح زمین گاو رو می‌شود، مزرعه را شخم عمیق (25-30 سانتی‌متر) می‌زنند. زمان مناسب برای شخم زمین در هر منطقه متغیر است.

گاو رو خاکی است که رطوبت آن به حدی رسیده که به ماشین‌آلات و پای دام و انسان نمی‌چسبد و درعین‌حال در اثر عملیات خاک‌ ورزی به‌ خوبی از هم باز می‌شود. مقداری از خاک گاو رو را اگر در دست بفشاریم شکل می‌گیرد اما با ضربه ضعیفی به‌ سهولت از هم می‌پاشد.

زیر و رو کردن زمین برای تبدیل علف هرز به مواد هوموسی نیز مؤثر می‌باشد. پس از انجام این عملیات زمین را به حال خود رها می‌کنند تا زمین آیش بماند.

نحوه انجام شخم قبل از کاشت برای آماده سازی زمین 

ابتدا به کمک تراکتور و یا گاوآهن اقدام به شخم زدن زمین کنید. اگر بعد از شخم اولیه زمین دارای کلوخ باشد به‌وسیله ی کلوخ شکن، کلوخ‌ها را خورد کرده (اگر متراژ زمین کم باشد توسط بیل کلوخ‌ها را خورد می‌کنند) سپس بعد از دو یا سه هفته زمین را دو بار بر جهات عمود بر هم شخم می‌زنند.

اگر زمین زعفران به‌خوبی شخم نخورده باشد و از خاک مناسب برخوردار نباشد، به علت اینکه خاک نمی تواند رطوبت کافی را در خود نگه دارد، پیاز زعفران دوکی شکل یا هویجی می‌شود و باردهی مزرعه کاهش می‌یابد.

در زمان نزدیک کشت حدود 7-4 تن کود گاوی پوسیده شده عاری از بذر علف هرز به همراه 40 کیلوگرم فسفات آمونیوم در هر 1000 متر، با کمک کولتیواتور با خاک ترکیب کرده سپس بلافاصله برای ممانعت از تجزیه توسط آفتاب زمین را کاملاً هموار و مسطح می‌کنند.

البته این مقدار کود توصیه شده برای تمام زمین‌ها یکی نیست. لازمه ابتدا برای کوددهی به زمین از مقدار عناصر موجود در خاک مطلع باشید، و همان‌طور که در بالا هم اشاره کردم لازمه آزمایش خاک کشاورزی از زمین تهیه کنید.

نکته! اگر کود یک‌دست و به یک میزان با خاک ترکیب نشود ممکن است با آبیاری اولیه کودها در نقاطی از زمین سرازیر و جمع شود.

دومین قدم:

روش نقره کردن و سورت کردن پیاز زعفران

علت نقره کردن در واقع پیداکردن پیازهای خراب، له شده و کپک‌زده است. برای این کار پوشال‌های دور پیاز را در میاوریم دقت کنید که پوشال‌ها مانند لباس برای پیاز عمل می‌کنند پس نباید پیازها را زیاد از حد نقره کرد تا بخش سفید پیاز نمایان شود. فقط لازم است که پوشال‌های اضافی گرفته شود.

اگر سطح زیر کشت شما بالا است این کار را به‌منظور سرعت بیشتر با سبد یا چهارشاخ انجام دهید.

سپس پولک یا تکمه زیر پیاز را بکنید. این تکمه‌ها یا پولک‌ها در واقع پیاز مادری سال گذشته هستند که از بین رفته‌اند.

سومین قدم:

روش ضدعفونی‌کردن پیاز

قبل از کاشت پیاز، برای ازبین‌بردن کنه‌ها و قارچ‌ها باید اقدام به ضدعفونی‌کردن آنها کنید، برای این کار می‌توان از یک مخزن ۱۰۰ الی ۲۰۰ لیتری استفاده کرد.

ابتدا اقدام به تهیه قارچ‌کش کاربندازیم و کنه‌کش پروپارژیت نمایید، سپس در داخل مخزن آب تمیز پرکرده، بسته به حجم مخزن از قارچ‌کش کاربندازیم به میزان 2 در 1000 و کنه‌کش پروپارژیت به میزان 1.5 در  1000 لیتر آب مایع ضدعفونی‌کننده را محلول و آماده کنید.

در این مرحله باید پیازها را در حجم ۵ الی ۱۰ کیلوگرمی داخل سبد قرار داده و در داخل مخزن به مدت ۳۰ الی ۶۰ ثانیه فروبرده سپس سبد را خارج کرده و اجازه دهید تا آب آن کامل خارج شود و سپس اقدام به کاشت آنها کنید.

اگر دسترسی به مخزن ندارید و سطح زیر کشت شما کمتر از 5000 متر است، خرید مخزن توجیه اقتصادی ندارد یا حتی اگر در بعضی مناطق گرم هستید یک سطل نسبتا بزرگ فراهم میکنید پیاز ها را داخل سطل ریخته قارچ کش را روی آن میریزید و با یکدیگر مخلوط میکنید.

دقت کنید که در این روش مقدار قارچ کش را بیش از اندازه نریزید چون باعث سوختن پیاز ها می شود. اگر کم بریزید ضدعفونی به درستی انجام نمی شود.

کنه کش را در شهریور ماه به صورت محلول پاشی در اختیار گیاه قرار می دهیم.

البته این روش تاثیر پذیری پائین تری دارد.

چهارمین قدم:

انتخاب روش کاشت زعفران در خاک

1)کاشت زعفران بین درختان باغ

حتماً شنیده‌اید که زعفران را در باغات و بین درختان نیز می‌توان کاشت اما این موضوع در مورد تمام باغات و تمام درختان صدق نمی‌کند حال سؤالی که پیش می‌آید این است که :

شرایط کاشت زعفران در بین درختان چیست؟

قبل از هر چیزی باید بدانید که زعفران به نور مستقیم خورشید نیاز دارد و درختان باغ شما نباید بر روی زعفران‌ها سایه ایجاد کند.

نکته مهم دیگر در مورد کاشت زعفران بین درختان توجه به میزان آبیاری درختان یا نهال‌های شما می‌باشد، گرما و رطوبت به طور هم‌زمان دو عامل تشدیدکننده بیماری‌های کنه و قارچ در پیاز زعفران است.

پس اگر در تابستان و فصل گرما که درختان نیاز آبی بیشتری دارند به پیاز زعفران آب برسد با بیماری شدید کنه و قارچ مواجه شده و از بین می‌رود.

اما زعفران را در میان چه درختانی و چه باغاتی می‌توان کشت کرد؟

درختان شما باید جوان باشند، یعنی نهال باشند تا سایه بر روی پیاز زعفران نیفتد.

فاصله بین آنها باید بیش از ۳ متر باشد تا با رعایت فاصله یک متر از درخت بتوان از یک متر میانی که باقی می‌ماند استفاده کرد.

بهتر است یک متر میانی شما به‌صورت پشته باشد و میزان خاک آن بیشتر باشد تا از آبرسانی اضافه به پیاز زعفران جلوگیری شود.

میزان رشد ریشه نهال‌های شما باید در هر ماه چک شود چرا که نهالی همچون پسته دارای ریشه‌های وسیعی است و بایستی قبل از رسیدن ریشه به پیازهای زعفران، آنها را خارج کنید.

در سال‌های بعد که ریشه نهال‌ها رشد کردند می‌توانید پیازها را به درون سبد انتقال دهید و از کشت سبدی بهره ببرید.

باغاتی که فاصله بین درختان آنها بیش از ۳ متر هستند: زرشک، بادام و پسته مناسب برای کشت زعفران در بین درختان می‌باشند، اما رعایت نکات ذکر شده در مورد آبیاری و میزان نور موردنیاز پیاز زعفران را نباید فراموش کرد.

کوددهی و رسیدگی پیاز زعفران با درختان باغات قطعاً متفاوت است و پیاز زعفران نیازهای خود را دارد.

کاشت زعفران در زمین زراعی

برای کشت خاکی زعفران می تونید از کشت ردیفی و کشت کپه ای استفاه کنید. روش کشت کپه ای منسوخ شده است و کشت ردیفی جایگزین آن شده که بازدهی بالاتری نیز دارد.

ایجاد ردیف می‌تواند توسط ماشین به‌صورت مکانیزه باشد و یا به‌صورت کرتی یا دستی انجام شود. در سطح زیر کشت بالا ترجیحا از ماشین کاشت زعفران استفاده کنید. در سطح زیر کشت پایین برای ایجاد شیار میتونید از کولتیواتور  استفاده کنید. در سطح کمتر از1000متر با بیل اقدام به ایجاد ردیف کنید.

انتخاب پیاز مناسب و مرغوب مهم‌ترین فاکتور عملیات کاشت زعفران است که باید با دقت صورت گیرد.

کشت کپه‌ای دستی

در این روش توسط بیل اقدام به حفر چاله به عمق و عرض ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر می‌نماییم. در این مرحله یک نفر به تعداد ۳ تا ۱۵ عدد پیازچه در داخل هر چاله قرار داده و نفر بعدی اقدام به پوشاندن پیازچه‌ها با خاک توسط بیل می‌نماید و سطح زمین را مسطح می‌کند.

فاصله هر چاله با چاله بعدی بین 10 تا 15 سانتیمتر در یک ردیف و با ردیف کناری ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر را در نظر می‌گیرند. در این صورت در هر مترمربع 60-50  پیاز کاشته می‌شود. اگر از پیازهای 10-8 گرم استفاده شود در 1000 متر حدود 500 کیلوگرم پیاز لازم است.

 کشت تسبیحی

می‌توان به روش تسبیحی کشت را انجام داد و پیازها را به‌صورت تک‌تک و به فاصله 5-7 سانتی‌متری از یکدیگر و یا به‌صورت زیگزاگ در حالی که جوانه انتهایی روبه‌بالا است در عمق 15-20 سانتی‌متری کاشت.

در این نوع کشت هر پیاز مواد عالی و غذایی موردنیاز خود را خواهد داشت و می‌توان اطمینان حاصل نمود که برای سال‌های بعد پیازهای درشت و باروری را در اختیار خواهید داشت.

نکته!! روش‌های فوق تنها برای کشت در متراژ کم مناسب است.

نکته!! دقت شود که در هر کشت انتهای پیازها بر روی زمین قرار گیرد.

نکته!! در زمان کاشت لایه خشک انتهای پیاز یا همان پیاز مادری، به همراه پوسته آزاد آن بهتر است جدا شود، تا مواد غذایی موجود در خاک راحت تر جذب پیاز شود.

 کشت‌ ردیفی یا مکانیزه زعفران

الف) کشت نواری معمولی با تراکم 3 تا ۴ تن در هکتار (کشت سنتی)

در این روش اقدام به حفر زمین به‌صورت شیاری به‌وسیله بیل یا تراکتور به عمق ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر می‌کنند، سپس چند نفر شروع به چیدن پیازهای ضدعفونی شده با فاصله هر پیاز ۸ تا ۱۰ سانتیمتر می‌نمایند.

در مرحله بعد با بیل یا تراکتور اقدام به حفر شیار بعدی کنید و خاک شیار جدید را به روی شیاری که پیازچه زعفران داخل آن چیده شده بریزید، فاصله هر شیار با شیار کناری ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر می‌باشد.

متوسط برداشت زعفران در این روش از سال سوم به بعد ۱۲ تا ۱۵ کیلوگرم در هر هکتار می‌باشد.

ب)کشت آرمانی با تراکم ۱۰ تن در هکتار (کشت نوین)

امروزه کشت آرمانی بهترین کشت ممکن زعفران می‌باشد، به این صورت که تراکم پیاز در هر 1 هکتار (10.000 مترمربع) به 10-8 تن می‌رسد و فاصله هر شیار از شیار کناری 20-30 سانتیمتر می‌باشد، در نتیجه بازدهی محصول از سال سوم 20-25 کیلوگرم در هکتار خواهد بود.

هزینه کوددهی، آبیاری و هزینه کارگر کاهش می یابد، همچنین چیدن گل ها به دلیل فاصه کمتر ردیف ها و نزدیک بودنشان راحت تر خواهد بود.

این در صورتی است که شما مرتب به زمین خود رسیدگی کنید و عوامل گفته شده را به ترتیب و منظم انجام دهید. در این صورت در همان سه ماه اول کشت، حدود یک کیلو گرم زعفران خشک در هکتار خواهید داشت.

در روش نواری و آرمانی و سطح زیر کشت بالا از دستگاه های اتومات و نیمه اتومات استفاده میشود.

به علت گرفتگی لوله های خروجی پیاز در هر دو دستگاه، دستگاه های نیمه اتومات بیشتر استفاده میشود تا در صورت گرفتگی لوله کاگر ها بتوانند اقدام به بازگشایی لوله دستگاه کنند.

 توجه کنید ردیف‌ها باید مستقیم و با فاصله یکسان از یکدیگر باشند.

نکته: اگر عمق کاشت بیش از 20 سانتیمتر باشد جوانه گل‌ها دیرتر خارج شده و احتمال سرمازدگی افزایش میابد، اگر عمق کاشت کمتر باشد پیازها دوکی یا هویجی شکل می‌شوند و درصد گلدهی کاهش میابد.

نکته!! اگر در هوای بیش از 20 درجه اقدام به کشت و ضدعفونی می‌کنید باید آب همراه با محلول‌ها ترکیب شده به روی بنه‌ها اسپری شود.

اگر زمین و پیاز ها بعد از کاشت دچار آفت شد، از سم سولفور دو کربن و یا دیازینون به صورت محلو پاشی  استفاده کنید.

 کاشت زعفران پایان کار شما نیست!

در واقع کار اصلی زعفران بعد از کاشت شروع می شود. فراموش نکنید که هر دو هفته یک بار باید به زمین کشت شده سر بزنید، به صورت رندوم و تصادفی  پیاز ها را از خاک در بیاورید، آنها را خوب چک کنید که دچار امراض و بیماری های مختلف نشده باشند. توجه کنید که نمونه های متفاوت از بخش های مختلف زمین راحتما چک کنید.

کسب درآمد مناسب از کشت زعفران نیازمند این است که در تمامی مراحل بعد از کاشت شامل ابیاری زعفران، مبارزه با علف هرز، کود مناسب، محلول پاشی و برداشت به درستی عمل کنید.

بعد از برداشت مرحله ی سوم فروش و فراوری زعفران آغاز می شود تهیه بسته بندی مناسب و دشتن راه کارهای فروش از تفاوت بین کسانی که سود هنگفتی از زعفران می برند نسبت به سایرین می باشد.

می توانین با دریافت مشاوره رایگان با تماس یا از طریق واتس اپ دهکده بهترین نوع کشت متناسب با متراژ زمینتان، انتخاب کنین.

شما کدوم نوع کشت رو انتخاب کردین؟دلیل انتخابتون چی بوده؟ برامون کامنت کنید تا سایرین هم بتونن از نظراتتون استفاده کنن